پنجه شیطان

پنجه شیطان گیاهی دارویی با نام علمی Harpagophytum procumbens از تیره کنجد یا Pedaliaceae است. این گیاه از گیاهان بومی جنوب و جنوب غربی آفریقا به خصوص صحرای نامیبیا و ماداگاسکار است. پنجه شیطان یک گیاه پربرگ بادوام با ریشه‌ها و جوانه‌های شاخ دار است. گل‌های صورتی و بنفش رنگ دارد و دارای ریشه‌ها یا پوششهای ثانوی نیز هست که از ریشه‌های اصلی یا جانبی آن رشد می‌کنند. این گیاه فاقد بوی مشمئزکننده اما حاوی موادی است که مزهٔ آن را تلخ کرده‌است.

پنجه شیطان و ترکیبات شیمیایی آن

مهم‌ترین ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه، عبارت اند از دی ترپن هایی مانند توتاراترین، ایدیدوئیدزهایی مانند پروکومبین، پاگوزید، هارپاگوزید، هارپاگید و سینامیل میوپروزید، و فنیل پروپانوئیدهایی مثل اکتئوزید، و فلاونوئیذهایی مانند کامپفرول، لوتئولین و آمینو اسیدها، اسیدهای فنولیک، اسید سینامیک، اسید کافئیک، اسید کلروژنیک و کینونون ها، و فیتواسترول ها. البته کربوهیدرات هایی مانند رافینوز، گالاکتوز و … هم در گیاه وجود دارد.

پنجه شیطان و خواص درمانی آن

گیاه پنجه شیطان، دارای طبیعت تلخ، قابض و خنک کننده است. برخی از مهم ترین خواص درمانی پنجه شیطان عبارتند از:

• تسکین آرتریت
• کاهش وزن
• مسکن طبیعی
• درمان کمکی لنفوما
• مبارزه با التهاب مزمن
• غنی از آنتی اکسیدان ها
• کمک به هضم غذا
• حمایت از سلامت کلیه ها
• درمان آرتروز
• درد کمر و گردن

پنجه شیطان و عوارض جانبی آن

پنجه شیطان باعث تحریک اسید معده می شود و در بیماران با زخم گوارش باید با احتیاط استفاده شود. مصرف گیاه پنجه شیطان در موارد التهاب معده، زخم معده و زخم دوازده به دلیل ترکیبات تلخ ایریدوئیدی مانند هارپاگوزید (Harpagosid) و پروکومبید (Procumbid) که محرک ترشح اسید معده هستند منع مصرف دارد. همچنین این گیاه به دلیل اثرات صفرازایی در افراد با سنگ صفرا منع مصرف دارد. این گیاه در دوران حاملگی و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود.