آرتروز

آرتروز عارضه‌ای است که در طی آن پوشش طبیعی بین مفاصل (غضروف) از بین می‌رود. در نبود غضروف، ساییدگی استخوان‌ها با یکدیگر افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند موجب درد، ورم، سفتی زانو، کاهش توانایی حرکت و گاهی بروز استخوان‌رُست (رشد استخوان زائد بر روی استخوان طبیعی) در فرد بشود.

آرتروز زانو و دلایل آن

مهم‌ترین علت بروز آرتروز زانو سن است. البته ممکن است آرتروز زانو در افراد جوان نیز به‌وجود بیاید. برخی عوامل خطر ابتلا به آرتروز زانو را افزایش می‌دهند. این عوامل عبارت‌اند از:

• سن: توانایی بهبود غضروف با افزایش سن کاهش می‌یابد.
• وزن: چاقی و وزن بالا می‌تواند فشار بر روی مفاصل (مخصوصا مفاصل زانو) را افزایش بدهد. هر نیم کیلوگرم اضافه‌وزن می‌تواند نیروی وارده بر زانو را 1/5 تا 2 کیلوگرم افزایش بدهد.
• وراثت: این عامل شامل جهش‌های ژنتیکی می‌شود که ممکن است فرد را بیش از دیگران در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار بدهد. همچنین برخی مشکلات وراثتی مانند شکل استخوان‌هایی که مفصل زانو را پوشانده‌اند نیز می‌تواند خطر بروز آرتروز زانو را افزایش بدهد.
• جنسیت: زنان بالای 45 سال بیش از مردان در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دارند.
• فشارهای محیطی مکرر: این امر می‌تواند ناشی از شغل بعضی افراد باشد. در برخی مشاغل، فعالیت‌هایی وجود دارد که موجب افزایش فشار و تنش وارد بر مفصل زانو می‌شود. مشاغل و کارهایی که فرد در آنها مجبور باشد زیاد زانو بزند، بر روی زانو بنشیند یا وزنه‌های سنگین (بالای 25 کیلوگرم) را بلند کند، خطر بروز آرتروز زانو را افزایش می‌دهند. دلیل بروز این امر فشار مداوم بر روی مفاصل است.
• ورزشکاران: ورزشکاران رشته‌های فوتبال، تنیس و دوهای مسافت طولانی بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دارند. بنابراین ورزشکاران برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی باید بیشتر احتیاط بکنند. البته انجام تمرینات منظم با شدت متوسط می‌تواند به تقویت مفاصل و کاهش خطر بروز آرتروز زانو کمک بکند؛ زیرا ضعف در عضلات اطراف زانو می‌تواند موجب بروز آرتروز زانو بشود.
• سایر بیماری‌ها: روماتیسم مفصلی دومین شکل رایج التهاب مفصل است. مبتلایان به این بیماری بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دارند. همچنین مبتلایان به برخی اختلالات سوخت‌وسازی مانند هموکروماتوز (افزایش بیش‌ازحد آهن)، یا کسانی‌که بیش‌از‌حد هورمون رشد ترشح می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز زانو قرار دارند.

آرتروز زانو و علائم آن

علائم آرتروز به شرح زیر می باشد:

• دردی که با افزایش فعالیت، بیشتر می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد
• ورم
• احساس گرما در مفاصل
• احساس سفتی زانو، مخصوصاً در اول صبح یا زمانی که برای مدتی می‌نشینید
• کاهش تحرک‌پذیری زانو؛ این امر موجب می‌شود نشستن بر روی صندلی، سوارشدن خودرو، استفاده از پله‌ها یا پیاده‌روی سخت‌تر بشود
• ایجاد صدا در اثر حرکت‌کردن زانو.

آرتروز زانو و روش درمان آن

مهم‌ترین هدف در درمان آرتروز زانو، بهبود درد و افزایش تحرک‌پذیری زانوست. برنامهٔ درمانی معمولا شامل تلفیقی از اقدامات زیر است:

• کاهش وزن
• ورزش کردن
• داروهای مسکن و ضدالتهاب
• تزریق کورتون یا اسید هیالورونیک به داخل زانو
• درمان‌های جایگزین
• استفاده از ابزارهایی مانند زانوبند طبی فیزیوتراپی
• عمل جراحی